Danh mục: Tin tức

Tây Bắc không chỉ nổi tiếng với cảnh quan hùng vĩ mà còn là cái nôi của nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp độc đáo. Tại Lai Châu, sự kết hợp giữa nông nghiệp sạch và du lịch cộng đồng đã trở thành hướng đi đầy triển vọng, giúp quảng bá văn hóa địa phương, tạo sinh kế mới và thu hút hàng nghìn du khách mỗi năm.Bản Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ, là điểm sáng trong phát triển mô hình nông nghiệp sạch kết hợp du lịch trải nghiệm. Người Mông nơi đây đã chuyển đổi nhiều diện tích đất bạc màu sang trồng hoa lan, trồng rau hữu cơ và nuôi bò địa phương theo hướng an toàn. Du khách đến đây có thể trực tiếp tham gia các hoạt động như thu hoạch rau, chăm sóc vườn lan, hái dược liệu hoặc chế biến các món ăn truyền thống.

Bên cạnh nguồn thu từ du lịch, việc áp dụng quy trình nông nghiệp sạch giúp chất lượng nông sản đảm bảo an toàn, có thể phân phối cho nhà hàng và khách sạn trong khu vực. Các hộ dân được tập huấn về ghi chép nhật ký sản xuất, quản lý sâu bệnh bằng phương pháp sinh học, và tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để làm phân hữu cơ.

Trong những năm gần đây, mỗi năm bản đón hơn 40.000 lượt khách, tạo thu nhập ổn định cho cộng đồng. Không chỉ phát triển kinh tế, mô hình còn góp phần bảo tồn kiến trúc nhà trình tường, văn hóa chợ phiên và các lễ hội truyền thống của người Mông. Nhiều hộ đã thoát nghèo bền vững nhờ kết hợp cả hai nguồn thu: nông nghiệp và dịch vụ du lịch.

Mô hình nông nghiệp sạch gắn với du lịch cộng đồng ở Lai Châu là minh chứng rõ nét cho sự sáng tạo của người dân miền núi trong phát triển kinh tế. Đây là hướng đi bền vững, vừa bảo tồn văn hóa bản địa, vừa nâng cao thu nhập. Nếu tiếp tục được đầu tư đồng bộ về hạ tầng, truyền thông và liên kết thị trường, Lai Châu sẽ trở thành điểm đến nông nghiệp – du lịch nổi bật của Tây Bắc.

Chăn nuôi lợn là ngành quan trọng tại nhiều tỉnh miền núi phía Bắc, nhưng mô hình chăn nuôi công nghiệp truyền thống đang gặp nhiều khó khăn về dịch bệnh, chi phí thức ăn và ô nhiễm môi trường. Tại Hòa Bình, một số hợp tác xã đã mạnh dạn chuyển hướng sang mô hình nuôi lợn hữu cơ dưới tán rừng, đem lại hiệu quả bất ngờ và trở thành điểm sáng trong sản xuất nông nghiệp bền vững.Mô hình “lợn chạy bộ” được triển khai đầu tiên tại huyện Lạc Sơn và Đà Bắc. Khác với mô hình công nghiệp, lợn được nuôi bán hoang dã dưới tán rừng keo, lát hoa và xoan. Nguồn thức ăn đến từ rau rừng, củ quả địa phương, ngô xay thô và phụ phẩm nông nghiệp. Nhờ vận động nhiều, hàm lượng mỡ thấp và cơ thịt săn chắc, thịt lợn hữu cơ có hương vị đặc trưng, giá bán cao hơn thị trường từ 30 đến 50%.

Một điểm mạnh của mô hình là khả năng giảm thiểu dịch bệnh. Môi trường thông thoáng và ít tiếp xúc với chất thải giúp lợn khỏe mạnh hơn. Người dân sử dụng đệm lót sinh học và chế phẩm vi sinh để xử lý môi trường, hạn chế mùi hôi và không gây ô nhiễm nguồn nước. Nhờ đó, tỷ lệ sống của lợn lên tới 95–98%, cao hơn từ 10 đến 15% so với chăn nuôi truyền thống.

Các hợp tác xã còn chú trọng truy xuất nguồn gốc thông qua việc ghi chép nhật ký chăn nuôi, theo dõi từng lứa lợn và cập nhật các chỉ số sức khỏe định kỳ. Sản phẩm lợn hữu cơ từ Hòa Bình đang được phân phối tại các cửa hàng thực phẩm sạch ở Hà Nội và các thành phố lớn, mở ra cơ hội lớn cho người dân.

Mô hình nuôi lợn hữu cơ dưới tán rừng mang lại lợi ích kép: nâng cao thu nhập và bảo vệ môi trường. Đây là hướng phát triển phù hợp cho các tỉnh miền núi có diện tích rừng lớn. Trong thời gian tới, nếu có thêm hỗ trợ về giống, kỹ thuật và thị trường tiêu thụ, mô hình này sẽ tiếp tục lan rộng và trở thành thương hiệu nông sản đặc trưng của Hòa Bình nói riêng và Tây Bắc nói chung.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, nhiều vùng sản xuất truyền thống tại Điện Biên đang phải đối mặt với tình trạng đất bạc màu, thiếu nước sản xuất và năng suất thấp. Việc duy trì mô hình trồng lúa nước không còn phù hợp, đòi hỏi một hướng đi mới nhằm đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân. Trong những năm gần đây, chương trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng đã được triển khai mạnh mẽ tại huyện Mường Chà, Tuần Giáo và Điện Biên Đông, mang lại kết quả đáng khích lệ.Một trong những mô hình thành công nhất là chuyển đổi từ lúa sang ngô ngọt, đậu tương và rau màu theo mùa vụ. Với sự hỗ trợ từ Trung tâm Khuyến nông tỉnh, người dân được cung cấp giống chất lượng cao, phân bón vi sinh, kỹ thuật tưới tiết kiệm và hướng dẫn quy trình chăm sóc. Nhờ đó, năng suất ngô ngọt đạt 16–18 tấn/ha, đậu tương đạt 1,8 tấn/ha — cao hơn 20–30% so với các mô hình cũ.

Không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mô hình này còn giúp cải tạo đất thông qua luân canh cây trồng. Việc bổ sung phân hữu cơ và sử dụng chế phẩm sinh học giúp đất tơi xốp, giảm sâu bệnh và hạn chế xói mòn trên sườn đồi. Đặc biệt, nhiều hộ gia đình đã kết hợp trồng cây dược liệu như nghệ đen, đương quy để tăng thêm thu nhập và tạo thương hiệu nông sản địa phương.

Một yếu tố quan trọng tạo nên thành công là sự tham gia của các doanh nghiệp thu mua nông sản. Các hợp tác xã liên kết với công ty chế biến nông sản đồ hộp tại Hà Nội và Hải Phòng đã ký hợp đồng bao tiêu ổn định, giúp người dân yên tâm sản xuất. Nhờ vậy, thu nhập trung bình mỗi vụ tăng từ 15 đến 30 triệu đồng, góp phần cải thiện đời sống đáng kể.Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại Điện Biên không chỉ giúp ổn định kinh tế hộ gia đình mà còn mở ra hướng phát triển nông nghiệp bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Mô hình này cần tiếp tục được nhân rộng và gắn với chế biến sâu, thương mại điện tử để nâng cao giá trị nông sản miền núi Tây Bắc.

Khu vực Tây Bắc từ lâu được biết đến với những điều kiện tự nhiên khắc nghiệt nhưng lại rất phù hợp cho việc phát triển các giống vật nuôi bản địa. Trong những năm gần đây, mô hình chăn nuôi gà bản địa theo hướng bán chăn thả và an toàn sinh học đã trở thành một trong những điểm sáng trong phát triển kinh tế nông nghiệp. Nhiều tỉnh như Sơn La, Yên Bái, Điện Biên ghi nhận mức tăng trưởng cao trong sản lượng và chất lượng sản phẩm gia cầm, đồng thời tạo ra nguồn thu nhập ổn định cho hàng nghìn hộ nông dân.

Gà bản địa vùng Tây Bắc như gà ri, gà mía, gà đen Mông, gà Hồ đang ngày càng được ưa chuộng trong thị trường nhờ chất lượng thịt thơm ngon, săn chắc và giàu dinh dưỡng. Trước đây, người dân chủ yếu nuôi tự phát, quy mô nhỏ lẻ, không theo quy trình kiểm soát dịch bệnh nên hiệu quả kinh tế chưa cao. Từ năm 2022, nhiều hợp tác xã nông nghiệp tại huyện Phù Yên, Văn Chấn và Bắc Yên đã triển khai các mô hình sản xuất theo hướng an toàn sinh học và hữu cơ.

Các mô hình này yêu cầu người dân phải đảm bảo quy trình chăn nuôi gồm: vệ sinh chuồng trại định kỳ, tiêm phòng đầy đủ, sử dụng đệm lót sinh học, bổ sung dinh dưỡng từ nguồn thức ăn địa phương như ngô, sắn, rau rừng. Phương pháp này vừa hạn chế mầm bệnh, vừa giúp giảm mùi hôi và lượng chất thải ra môi trường.

Bên cạnh đó, do đặc thù địa hình đồi núi rộng, thoáng và nhiều sinh vật tự nhiên, mô hình bán chăn thả giúp gà vận động nhiều hơn, từ đó tạo ra chất lượng thịt vượt trội. Sản phẩm gà bản địa Tây Bắc đang được tiêu thụ mạnh tại Hà Nội, Hải Phòng và nhiều tỉnh đồng bằng, với giá cao hơn thị trường 20–30%. Một số vùng đã xây dựng được thương hiệu như “gà đồi Yên Bái”, “gà ri Sơn La”, góp phần nâng cao giá trị kinh tế cho địa phương.

Ngoài hiệu quả kinh tế, mô hình còn tạo sự gắn kết cộng đồng thông qua tổ nhóm chăn nuôi. Những buổi sinh hoạt cộng đồng, chia sẻ kinh nghiệm giúp người dân nắm rõ kỹ thuật, phòng bệnh và xử lý tình huống. Đặc biệt trong giai đoạn dịch cúm gia cầm diễn biến phức tạp, các nhóm chăn nuôi đã phát huy vai trò quan trọng trong việc giám sát dịch bệnh và hỗ trợ nhanh cho các hộ khó khăn.

Chăn nuôi gà bản địa không chỉ mang lại lợi nhuận cho người dân mà còn tạo nên hướng đi bền vững trong phát triển nông nghiệp sạch của Tây Bắc. Trong tương lai, nếu tiếp tục đầu tư về giống, chuồng trại và kết nối tiêu thụ với hệ thống siêu thị, mô hình này sẽ trở thành trụ cột kinh tế cho nhiều vùng cao, góp phần xây dựng nông thôn mới và nâng cao đời sống cộng đồng.